Meldingscultuur

Het gaat niet om de fouten die we maken, maar het gaat er om hoe we met onze fouten omgaan en dat we er van leren. Een ‘veilig’ meldpunt biedt ruimte aan instructeurs, toezichthouders en duikers om hun incidenten te bespreken, zonder angst voor vergelding. Helaas leven we in een cultuur waar iedereen al gauw de schuld aan een ander geeft, met als gevolg dat we (te) voorzichtig zijn geworden om eigen fouten met elkaar te bespreken.Bovendien, omdat er naast schaamte misschien ook persoonlijke trots op het spel staat, willen mensen niet graag praten over hun vergissingen en fouten. Ze zijn bang voor heftige reacties en kritiek uit hun omgeving. De meeste incidenten komen voor bij mensen die geen gebruik maken van goede raad of begeleiding. Vaak zijn ze ook vergeten, wat ze daarvoor hebben geleerd. Ze voelen zich hierdoor extra vatbaar voor kritiek. Het ergste is niet de straf of waarschuwing die men krijgt voor zijn fouten door overtreding van regels, of het nalaten daarvan, maar het gaat er om dat dit gedrag gewoon sociaal onaanvaardbaar is tijdens de uitvoering van onze sport of willekeurig andere activiteit.

Een goed gedrag is het sleutelwoord, als het op veiligheid aankomt. Zonder die verantwoorde houding zijn duikers niet in staat om eerlijk hun fouten toe te geven. En uit te leggen waarom deze fouten gemaakt zijn (als ze dat zelf echt weten). Met als gevolg dat veel belangrijke feiten niet boven tafel komen. Veel incidenten ontstaan doordat duikers zichzelf dingen hebben aangeleerd, zonder dat deze deugdelijk zijn nagevraagd of bij anderen op juistheid zijn gecheckt. Instructeurs die snel en goedkoop werken zullen cursisten makkelijker laten slagen, waarbij ze (helaas) het absolute minimum niveau van de eisen van de cursus hanteren. De noodzakelijke vaardigheden en technieken om goed te kunnen duiken ontbreken dan, bovendien ronden zij hun opleiding niet met het benodigde niveau van de vaardigheden af. Zo missen de cursisten dan de voorwaarden om veilig en verantwoord te kunnen duiken. In beide gevallen hopen zij niet op deze werkwijze aangesproken te worden. Slechts bij het bespreken van dit soort voorvallen op een open en vertrouwelijke manier, kunnen we deze dingen verbeteren.

Daardoor is deze manier van denken (dus meldingscultuur) de belangrijke voorwaarde om tot kwalitatief betere en veiligere duikers te komen. Onze houding en ons gedrag staan hierbij centraal!

Essentieel voor het door geven van incident meldingen is het hebben van een ‘leer’ cultuur. Het doorgeven van incident meldingen moet de gewoonte zijn, en niet een uitzondering. Er is natuurlijk een limiet aan wat tijdens de opleiding geleerd kan worden. Hoewel een belangrijke hoeveelheid training en kennis nodig is om een cursus succesvol af te ronden, is deze kennis en vaardigheid niet allemaal voldoende om goed te kunnen duiken. Dit geldt ook in de maatschappij. Je moet je blijven ontwikkelen, dus leren om bij te blijven. Daarvoor zal je ook de bereidheid moeten hebben om te blijven leren. Dit betekent dus een leven lang leren. Daarom is het zo belangrijk dat het leren een gewoonte is. Voor veilig leren duiken geldt precies hetzelfde. Je moet blijven lezen over de duikervaringen van anderen. Door te lezen over de (bijna) ongevallen dus over fouten die andere duikers gemaakt hebben, kunnen we ons zelf leren hoe wij in zo’n situatie mogelijk ook preventief zouden reageren. En op het moment dat wij zelf in een gevaarlijke situatie terecht komen, geeft deze geleerde informatie ons de mogelijkheid om voor de beste oplossing van het probleem te kiezen.

Melden is niet moeilijk, maar het vraagt een beetje inspanning van ons om zoveel mogelijk details door te geven. Geef elkaar de kans om te leren, van elkaar.

Stel het niet uit, maar neem je verantwoordelijkheid en doe het!